Çokçapınar köyü arazisinde bulunan Salep Otunun nesli tükenmek üzere. Toplanmasının yasak olmasına rağmen yabancılar tarafından kaçak olarak toplandığı bildiriliyor.

Çokçapınar köyü arazisinde yabani olarak yetişen Salep (Yabani Orkide) bitkisinin nesli tükenmek üzere. Arazimizin sınırlı bazı bölgelerinde çok az sayıda tespit ederek fotoğrafladığımız Mor Salepotumuz Anadolu Salepotu’nun ta kendisi ve arazimizde çok nadir bulunuyor. Saleplerin doğadan toplanmaları yasak ancak Çokçapınar köyünün bazı bölgelerinde görülen Salepleri, Bozüyük’ten gelen bazı kişilerin kaçak olarak topladıkları bildiriliyor, bu kişilerin tespit edilmesi halinde güvenlik güçlerine haber verilmesi gerekiyor. 

Orchis Anatolica cinsi, 20-30 cm boyunda mor renkli Anadolu Salepotu, Dildamak, Diliçıkık ve Tesbih Salebi olarak biliniyor. 0 m - 1650 m arası yüksekliklerde yetişiyor. Nesli tükenmek üzere olduğundan tarla şartlarında üretimine başlanan Salebin diğer tarım ürünlerine kıyasla ekonomik getirisi çok yüksek olup bitkinin yumruları kurutulup toz haline getirilerek içecek ve dondurma olarak tüketime sunuluyor. Salep fiyatları çeşit ve kaliteye göre değişiyor, yaş yumru fiyatları 30 TL’den başlarken, kuru yumru kg fiyatı 500 TL, toz haline getirilmiş salebin kg fiyatı 900 TL civarlarında piyasalarda alıcı buluyor. 8 kilo salep kökü kaynatılarak 1 kilo salep elde edilebiliyor. Salep, soğuk kış günlerinin en güzel içeceklerinden birisi. Mayıs ayı bitkinin çiçek açma aynı zamanda hasat zamanı. Ana yumru, bitkinin hayatını devam ettirebilmesi için bırakılarak diğer yavru yumrular toplanıyor.

Çay gibi sıcak tüketilmesinin yanında dondurma, muhallebi, kek vb yapımında kullanılan, gıda sanayiinde önemli kullanım alanı olan salebin elde edildiği salep orkidesi yumrularının doğadan toplanması yasak. Bu nedenle Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından Ar-Ge çalışmaları sonucunda elde edilen salep yumruları ile çiftçi şartlarında salep üretiminde başarı sağlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı, çeşitli araştırma enstitüleri ve çeşitli üniversitelerle ortak yürütülen Itri ve Tıbbi Bitkiler ile Boya Bitkilerinin Üretiminin Geliştirilmesi Projesi kapsamında; Muğla, Bartın, Bursa, Denizli, İzmir, Karabük, Kastamonu, Samsun, Tunceli ve Uşak illeri köylerinde çiftçi şartlarında salep ekimleri yapıldı, birçok ailenin geçim kaynağı oldu. Türkiye'de yılda 200 ton salep üretiliyor. Bunun yaklaşık olarak 150 tonu Burdur'un Bucak ilçesinden geliyor. Bunun yanı sıra dünyanın en kaliteli salepleri de Toroslar'da elde ediliyor. Türkiye’de farklı bölgelerde yetiştirilen salep otunun en lezzetlisi Kastamonu’nun Taşköprü ilçesi ve Yozgat’ın Akdağ yöresinde bulunuyor. Arazilerde koruma altında olarak yetiştirilen salep izinsiz toplandığında 40 Bin TL’ye kadar cezası bulunmaktadır.

Salebin elde edildiği bitki aslında yabani bir orkidenin kök yumruları. Bu yumrular haşlanarak kurutulduktan sonra ezilerek toz haline getirilerek tüketiliyor. Halk arasında “çayır otu” olarak da bilinen Salepler Ekim-Şubat ayları arasında ekiliyor. Yumruların kış boyunca toprak altında, kar suyu ile beslenmesi ve büyümesi gerekir. Bahar geldiğinde ise bitki çiçek açmaya başlıyor, saleplerin çiçek açma mevsimi aslında hasat mevsimi. Mayıs gibi hasat edilmeye başlanan salepler, yöresine göre Haziran sonuna kadar hasat edilmiş oluyor.