Dodurga Beldesi 1958 yılında Belediyelik olmuştur. Nüfus 2000 sayımına göre 1847'dir.
Bilecik İline 54 km, Bozüyük İlçesine 20 km, Eskişehir İline 65 km, Kütahya İline 70 km, Bursa İline 100 km uzaklıktadır. Rakım 1080 metredir.(3) Orman köyüdür. Sağlık Ocağı mevcuttur.
Beldenin İdari Yapılanması.
Bilecik Vilayetinin Bozüyük Kazasına bağlı Göynücek, Devlez, Ketenlik, Yeşil Çukurca, Yüreğil, Dandin köyleri ile Pazaryeri Nahiyesine bağlı Dombayçayırı ve Müzeyyen köylerinin Dodurga''ya bağlanmasına karar verilmiştir. (Rumi 03/04/1323)
25/08/1959 tarih ve 59-1460/152 Sayılı Devlet Şurası Umumi Kararı üzerine 1580 Sayılı Belediye Kanununun 7078 Sayılı Kanununda muaddel 7. maddesine göre Belediye olması uygun görülmüştür. (30/06/1959)
Dodurga ; Ülke almak, Hanlık yapmak, yerleşip sahip çıkan anlamına gelir. Dodurga, Oğuz Han''ın 6 oğlundan biri olan Ay Han''ın oğlu Dodurga''dan türemiştir. Türklerin en eski Atası Oğuz Han''dır. Türk töresinde doğan çocuğa hemen ad verilmez, onun önce bir kahramanlık yapması, yiğitliğini göstermesi gerekirdi. Sonradan Oğuz adını alacak olan bu Bahadır da kendi halkına aman vermeyen bir gergedanı öldürerek Oğuz adına layık görülmüştür.
Oğuz Han''ın ilk hanımından üç oğlu olur. Bunlara Gün, Ay ve Yıldız adını verir. Bu üç oğlunun dörder oğlu olur. Oğuz Han''ın ikinci hanımından da üç oğlu olur. Bu oğullarının da her birinin dörder oğlu olunca, 24 Oğuz Boyu teşekkül eder. Bunlar Türklüğün en soylu boyları olan Oğuz ve Türkmen kitlelerini meydana getirirler. Oğuz Han, kurduğu sistem ve siyasetle yeryüzünü zapteder. Kendi deyimi ile "Türklerin Kağanı Yeryüzünün Kağanıdır." Kendini yeryüzünün Kağanı ilan eder, Oğuz Destanına göre Oğuz Han "Gökyüzü çadırımız, Güneş ise Bayrağımız olsun" demiştir.
Kaşgarlı Mahmut, 24 Oğuz boyları listesinde, bu boyu 16. sırada Toturga imlası ile yazar ve damgasının şeklini verir. Reşidüddin ise Dodurga boyunu Bozoklar arasında ve Ay Han''ın oğullarından biri olarak gösterir. Adını da şimdi telaffuz edilen şekilde kayıt eder. Dodurga, Oğuzların 24 boyundan biri olup, Bozoklar koluna bağlıdır. Dodurga boyunun ongunu (onkunu), (kutsal sayılan hayvanı) Kartal''dır.
Diğer Oğuz boyları gibi Dodurgalılar, Selçuklu İmparatorluğunun kurulması sonunda girişilen göçlerde sonra XI. yüzyılda Siriderya kıyılarında ve Kuzeyindeki bozkırlarda yaşıyorlardı. Dodurgaların sonradan Kınık boyundan gelen Selçuklu ailesinin yönetimi altında Anadolu''ya geldikleri açıktır. Dodurga boyunun adı ile ilişki görülen Anadolu''daki yer adlarının sayısı 16. yüzyıl tahrir defterine göre 24''tür. 20. yüzyıl ortalarında bu sayı 12''ye düşmüştür. Bugün yurdumuzda Dodurga adını taşıyan yerleşim yerleri vardır. Bu adlar ;
1-Afyonkarahisar İli Sandıklı İlçesine bağlı Dodurga köyü,
2-Ankara İli Yeni Mahalle İlçesine bağlı Dodurga köyü,
3-Bilecik İli Bozüyük İlçesine bağlı Dodurga Beldesi,
4-Bolu İli Merkez İlçesine bağlı Dodurga köyü,
5-Bolu İli Mudurnu İlçesine bağlı Dordurga köyü,
6-Çankırı İli Orta İlçesine bağlı Dodurga Beldesi,
7-Çankırı İli Çerkeş İlçesine bağlı Dodurga Köyü,
8-Çorum İlinin Dodurga İlçesi,
9-Denizli İli Acıpayam İlçesine bağlı Dodurga Köyü,
10-Muğla İli Fethiye İlçesine bağlı Dodurga Köyü,
11-Sinop İli Boyabat İlçesine bağlı Dodurga Köyü,
12-Tokat İli Çamlıbel İlçesine bağlı Dodurga Köyü vardır.
Bu yer adları, Anadolu''nun Türkleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Ayrıca Osmanlı Cihan Devleti''ni Kayı boyu ile birlikte kuran Bilecik, Bozüyük, Dodurga Boyu mensuplarıdır. 700 yıllık Osmanlı Devletinin mayasında Dodurga beldesinin de katkısı vardır.
Dodurga boyunun adı ile ilişkisi görülen Anadolu''daki 12 yerleşim yeri halkının tanışıp kaynaşması kültür alışverişinde bulunması ve Dodurga kültürünün tanıtılması ve yaşatılması için ilki 1999 yılında olmak üzere her yıl Haziran veya Temmuz ayında şenlikler yapılmaktadır.
Kütahya-Bursa Kervan Yolu.
Kütahya-Bursa-Bozüyük-Eskişehir arası Kervan Yolu Çokçapınar Köyü arazisinden geçmekteydi. Kütahya''dan Bursa''ya gidecek olan Ticaret Kervanları, atlı veya yaya yolcular, Seyitömer, Cihangazi Köyleri güzergahından gelerek Çokçapınar köyü sınırları içinden geçip, Meşeli''nin Dere Boğazı''ndan ayrılarak, Kurukavak mevkiinden geçerek Dodurga ve Erikli istikametinden Bursa''ya giderlerdi. Bu kervan yolunun, Kaldırım Dere ve Meşelinin Dere Boğazı kısımlarında, dere yatağının kenarlarında taş döşenerek yapılmış kaldırımlar vardı. Meşelinin Dere mevkiindeki dar yerlerde, son zamanlara kadar bu kaldırımlar mevcuttu. Çokçapınar Kaldırım Dere mevkiisi, adını bu kaldırım''lardan almıştır.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğunda yaşanan bir ihtilal sonrasında, memleketlerinden kaçan bazı darbe liderleri ve yandaşları Osmanlı topraklarına sığındılar. Gelenler arasında Kont, General vb kişiler de bulunuyordu. Bunlar, Gemlik''te gemiden alınarak karayoluyla Bursa üzerinde Kütahya''ya gönderildiler. Bu mültecilerle Miralay (Albay) Süleyman Bey ilgileniyordu. Macar Prensleri, kendilerine tahsis edilen ve bugün Müze yapılmış Macar Evinde kalmışlardır. Yanlarında gelen komutanlar ve aileleriyle birlikte birkaç yıl burada kalan Macar Prenslerinin, yapılan antlaşma gereği, yurtdışına çıkarılmaları ve Bursa''dan binecekleri gemilerle Avrupa''ya gönderilmeleri kararlaştırıldı. 51 mülteci Kütahya''da kaldı. 1 mülteci ailesiyle beraber Müslüman olarak Ahmet adını aldı.
Macar Prensleri, Bursa''ya giderken Çokçapınar Köyü ve Dodurga Beldesi''nden geçen Kervan Yolu''nu kullandılar.
Kütahya''da kalan Macar Prensleri, subayları ve ailelerinden 56 mülteci, konaklama yerleri belirlenerek 26.04.1851 tarihinde, 150 Süvari Askerinin korumasında, binek, yük beygirleri ve arabalarla yola çıktılar. Kütahya''ya 4 saat mesafedeki Seyyid Ömer köyü Han''ında konakladılar. Sonra, 5 saat mesafedeki Dodurga Köyünde bulunan Han''da konakladılar. Daha sonra 7 saatlik mesafedeki Pazarcık kasabasında konakladılar. Sonra 5 saat mesafede Kurşunlu Köyünde konakladılar. Sonra 3 saatlik mesafedeki İnegöl Kasabasında, 5 saatlik mesafedeki Oksu merhalesi ve 5 saat mesafedeki Timurtaş Köyü isimli 7 konak yerinde konaklayarak ve 4,5 saat sonunda Gemlik İskelesine vardılar. "Tair-i Bahri" isimli Osmanlı vapuru ile Çanakkale limanında bekleyen İngiliz Gemisine bindirildiler. (1)
Bu mülteciler, Bursa''dan Kütahya''ya getirilirken de aynı Kervan yolunu kullanmış olmalılar.
Dodurga Beldesinde kuruluşundan beri Belediye Başkanlığı yapanlar ;
Osman ÖZKAN | 01/08/1958-26/06/1960 |
Ali Osman SAYIN | 30/06/1960-25/11/1960, 05/06/1968-11/12/1978 |
Mehmet ÇAKIR | 20/06/1963-05/06/1968, 11/12/1978-12/09/1980 |
İsmail YAĞCI | 28/03/1984-06/10/1989 |
Selim TEMEL | 06/10/1989-27/03/1994 |
Mehmet ÖZEL | 27/03/1994-18/04/1999 |
Ali Osman FİŞENK | 18/04/1999- |
Belde de ekilebilir arazi 11.000 dekar, Orman alanı 15.000 dekar, mera alanı 4.000 dekar olmak üzere 30.000 dekardır. Geçim kaynağı 1983 yılına kadar tarım ve hayvancılık iken bu tarihten itibaren Bozüyük İlçesine fabrikaların gelmesi ile kasaba halkı bir yandan da fabrikalarda işçi olarak, nakliyecilik yaparak geçimini sağlamaya başlamıştır. Hayvancılık ve tarım azalmıştır.
Kasabanın ekili alanlarında Buğday, Arpa, Nohut, Ayçiçeği, ve yem bitkisi yetişmektedir.
Belde sınırları içerisinde Dodurga Barajı bulunmaktadır. Sarı Su üzerinde kendi adıyla anılan Dodurga Barajı, 1977 yılında toprak dolgu olarak inşa edilmiş ve 1820 hektarlık alanda sulu tarım yapılması planlanmıştır.
Ali Osman GÜRCAN yazdı.
24/05/2021 1705Ali Osman GÜRCAN yazdı.
24/05/2021 1928